TBMM'ye sevk edilen ve Komisyonda kabul edilen 20 yeni üniversitenin kurulması ile ilgili yasa tasarısına göre, üniversitelerde enstitüler tek çatı altında birleştiriliyor.

Bilindiği üzere, Bakanlar Kurulu tarafından 09/04/2018 tarihinde kabul edilerek Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM) sevk edilen "Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" TBMM Milli Eğitim Komisyonunda kabul edildi.

Buna göre, tasarıyla Gaziantep Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Konya Teknik Üniversitesi, Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Malatya Turgut Özal Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi (Cerrahpaşa), Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Samsun Üniversitesi, Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Tarsus Üniversitesi, Trabzon Üniversitesi, Kayseri Üniversitesi, Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesi, Eskişehir Teknik Üniversitesi, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi adlarıyla 16 devlet üniversitesi kuruluyor.

Yeni kurulan üniversitelerde açılması ön görülen enstitülere baktığımızda yükseköğretimde lisansüstü eğitimde farklı bir uygulamanın hayata geçirileceğini öngörüyoruz.

Bilindiği üzere, 2809 sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununun Esaslar başlıklı 3 üncü maddesinde; "Üniversite; fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuvar, meslek yüksekokulu, araştırma ve uygulama merkezi ve benzeri birimlerden oluşur. Bir üniversitede;

b) Fen, edebiyat, eğitim, eğitim bilimleri, iktisadi ve idari bilimler, hukuk, tıp, diş hekimliği, eczacılık, veteriner, mühendislik, mimarlık, ziraat, orman, ilahiyat ve güzel sanatlar fakülteleri veya bunların iki ya da daha fazlasının birlikte teşkil edeceği fakülteler ile ihtiyaca göre kurulacak diğer fakülteler;(1)

c) Rektörlüğe bağlı; fen ve teknik alanlarla ilgili fen bilimleri; edebiyat, sanat, sosyal ve iktisadi bilim alanlarıyla ilgili sosyal bilimler; temel tıp, diş hekimliği, eczacılık, veteriner ve diğer sağlık alanlarıyla ilgili sağlık bilimleri enstitüleri ile bu Kanunda belirlenen rektörlüğe veya fakültelere bağlı diğer enstitüler;

d) Belirli bir meslek alanında, ön lisans veya lisans düzeyinde eleman yetiştiren yüksekokullar;

e) Bir yüksekokul olan ve buna bağlı hazırlayıcı birimlerden oluşan konservatuvarlar;

f) Ön lisans düzeyinde ara insangücü yetiştiren meslek yüksekokulları;

g) Belirli bilimsel ve teknolojik alanlarda araştırma ve uygulama yapmakla yükümlü araştırma, uygulama merkezleri;

bulunabilir. Ancak bir üniversitede en az üç fakültenin bulunması zorunludur. " hükümleri bulunmaktadır.

Bu hükümler ışığında, üniversitelerde başta fen bilimleri, sosyal bilimler, sağlık bilimleri olmak üzere birçok farklı isimli enstitü bulunmaktadır. Örneğin, halihazırda İstanbul Üniversitesinde 17, Hacettepe Üniversitesinde 15, Marmara Üniversitesi 11, Ankara Üniversitesinde 13, Dokuz Eylül Üniversitesinde 10 olmak üzere birçok üniversitede fazla sayıda enstitüler kurulmuştur.

Bu kadar çok sayıda enstitü kurulduğunda her enstitü için bir müdür, müdür yardımcıları, yönetim kurulu, idari personel olması gerektiğinden; bu tür bir akademik yapılanma hem kaynak israfına hem de yönetimde çok başlılığa sebebiyet vermektedir.

Böylelikle, kurulacak 20 üniversite ile örnek olacak bu yeni akademik yapılanmada tüm lisansüstü öğrenciler "Lisansüstü Eğitim Enstitüsü" mezunu olurken, kayıt yaptıracakları anabilim dallarına göre yüksek lisans veya doktora tezi hazırlayacaklardır.

Bu sorunu gören Yükseköğretim Kurulu, yeni kurulacak üniversitelerde enstitü yapılanmasını "Lisansüstü Eğitim Enstitüsü" adı altında birleştirerek çok başlılığı ortadan kaldırmıştır.