Üniversitelerde öğretim elemanları 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu çerçevesinde 3 sınıfta istihdam edilmektedir. Bunlar :
1- Öğretim Üyeleri (Profesör, Doçent ve Yardımcı Doçent)
2-Öğretim Görevlileri ve Okutmanlar (Öğretim Görevlileri ve Okutmanlar)
3-Öğretim Yardımcıları (Araştırma Görevlisi, Uzman, Çevirici, Eğitim-Öğretim Planlamacısı)
"5682 sayılı Pasaport Kanunu"nun 14 üncü maddesinde Hususi Damgalı Pasaportun kimlere verileceği hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu maddede; "Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar ile birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri ile birinci derece kadro ile emekliliğe hak kazanmış olan belediye başkanlarına; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu üyeleri için, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilme ve emekli keseneklerinin bu derecelerden kesilmesi şartı aranmaz. Bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanlara da bu nevi pasaport verilir." ifade edilmiştir.
Pasaport kanununda da açıkça belirtildiği gibi KADRO DERECESİ 1, 2 ve 3 olan tüm öğretim elemanları hususi damgalı pasaport yani yeşil pasaport alabilir.
Ancak, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa ekli ek gösterge cetvelinde öğretim elemanları arasında bir derece sınıflandırılması yapılmıştır.
UNVAN ATANACAĞI DERECE
Profesör 1
Doçent 1-3 aralığında
Yardımcı Doçent 1-5 aralığında
Öğretim Görevlisi 1-7 aralığında
Araştırma Görevlisi 4-7 aralığında
Uzman 1-7 aralığında
Çevirici 1-7 aralığında
Yukarıda belirtilen derece aralıklarına göre Profesör ve Doçentler hususi damgalı pasaportu her şekilde alabilmektedir. Ancak, diğer öğretim elemanlarından kadro derecesi yalnızca 1-3 aralığında olanlar hususi damgalı pasaport (yeşil) alabilmektedir.
Özlük hakkı olarak kıdem aylığına esas derece kademesi 3 üncü dereceden düşükte olsa eğer ki öğretim elemanının işgal ettiği kadro şayet 3 ten düşük bir derece değilse bu öğretim elemanları da hususi damgalı pasaport alamazlar. Bu kişilerin görevli oldukları üniversitelerde insan kaynakları birimleri ile iletişime geçerek derecelerinin değiştirilmesini talep etmeleri gerekir.
Ayrıca, kadro derecesi olarak hususi damgalı pasaport alamayan öğretim elemanlarının yurtdışına görevli olarak gitmeleri halinde kurumlarınca tanzim edilecek bir formla kendilerine, eşine ve çocuklarına Hizmet Damgalı Pasaport (Gri) alabilmeleri mümkündür.